Dựa theo bài viết của tác giả Tom Simonite, được đăng trên tạp chí Wired.
Tôi thường soạn thảo trên công cụ xử lý văn bản trực tuyến Google Docs, dù biết công ty nức danh này vẫn chưa hoàn thiện được mình trên nhiều góc cạnh. Nhưng bài viết này thì khác: nó được soạn thảo trên một dịch vụ tư hao hao khác có tên Graphite Docs. Tôi khám phá ra nó khi đang đi mò mẫm trong cái thế giới online có tên là mạng Internet phi tập trung – Decentralized Internet.
Những cá nhân đấu tranh cho quyền tây riêng trên Internet cùng với những nhà đầu tư mạo hiểm gọi mạng Internet phi tụ họp là một thứ Vườn Địa đàng Số, nơi mà từ đó ta có thể lấy lại được sự tự do và sự uy tín của mạng Internet thuở ban đầu. Họ đưa ra lập luận rằng những công ty công nghệ lớn đang khóa chặt dữ liệu của ta, trí óc của ta đằng sau những nền móng chỉ được lập ra để phục vụ những kẻ nắm giữ phần đông cổ phần, những nền tảng không thể có ai cạnh tranh mà không cho ta được quyền riêng tây như trước.
Thế là những áp dụng phi tụ tập, không tập hợp vào tay ai, cực kỳ riêng tư sẽ mang lại cho ta quyền điều khiển mà ta vốn có nhưng giờ đã mất đi. Dựa vào đó, những startup nhỏ bé sẽ vươn lên chống lại được những gã khổng lồ công nghệ của thời đại này.
"Những doanh nghiệp hàng đầu, những nhà phát triển và những nhà đầu tư giỏi nhất đã biết rõ những ích và rủi ro của việc xây dựng sự nghiệp trên một nền tảng tụ họp", Chris Dixon, đối tác của công ty đầu tư mạo hiểm lâu đời Andreessen Horowitz phân tích trong một bài báo có thể coi là bản tuyên ngôn của một Internet phi tụ hội. Tim Berners-Lee, cha đẻ của World Wide Web (www) cũng có cùng mối lo ngại ấy.
Graphite Docs – chương trình xử lý văn bản để tạo nên bài viết này – cùng với những ứng dụng phi tụ hội khác chưa hoàn hảo, nhưng nó cho thấy người ta có quan tâm tới vấn đề này. Còn quá sớm để mơ, nhưng ta vẫn có thể mường tưởng ra một cuộc sống số không còn phụ thuộc vào những gã khổng lồ đứng sau dịch vụ lưu trữ đám mây.
Mỗi một từ bạn gõ lên Google Docs, nó sẽ được gửi về các server của công ty lăng xê. Lúc đó thì bạn chỉ còn cách cầu nguyện cho dữ liệu cá nhân chủ nghĩa của mình không lọt ra ngoài mà thôi. Chính sách bảo mật của Google có đấy, họ cũng lừng danh với hệ thống an ninh của mình đấy, nhưng về mặt công nghệ mà nói, họ có khả năng làm bất cứ điều gì với những thông báo mà bạn phó thác cho nó.
Nhưng khi gõ lên Graphite Docs, những câu chữ này được bảo mật ở một chừng độ cao hơn.
Tôi vẫn có thể truy cập và sửa sang những dòng này khi đăng nhập lên một máy tính khác, thậm chí mời cả người khác vào tham khảo và sửa cho mình bởi lẽ nội dung đã được cập nhật online khi tôi đang gõ. Nhưng dữ liệu được lưu trữ dưới dạng mã hóa, trên một mạng lưới những cái máy tính không có khả năng truy cập bất cứ thứ gì tôi đưa lên. Cần một chìa khóa mã hóa để đọc được chỗ dữ liệu ấy và cái chìa khóa này chưa bao giờ rời thiết bị của tôi, đồng nghĩa với việc không như các dịch vụ trực tuyến khác, tôi có toàn quyền điều khiển dữ liệu của mình.
Lý do để có được mức bảo mật này? Graphite Docs được xây dựng dựa trên Blockstack, một nền tảng xây dựng ứng dụng Internet phi tụ hợp. Bạn truy cập vào vận dụng này phê chuẩn trình duyệt web, có thể được chạy cục bộ trên chính máy tính của bạn, thông qua một số phần mềm do startup Blockstack cung cấp. Phần mềm ấy sẽ tạo cho bạn một ID để đăng nhập ứng dụng Blockstack và chứa chìa khóa mã hóa của bạn.
Nó cho bạn chọn lựa nơi lưu trữ dữ liệu đã được mã hóa của mình: server do chính bạn tạo ra hay màng lưới lưu trữ Gaia được vận hành bởi chính Blockstack, với sự viện trợ của một số máy tính lưu trữ có sẵn trên hệ thống. Bạn có thể truy cập dữ liệu của mình từ bất kỳ đâu, miễn bạn nhớ được chuỗi chìa khóa mã hóa dài 12 ký tự. Mà thông tin của bạn vốn đã được bảo mật nhờ chính cái khóa này.
Tuy nhiên, những bước chân trước nhất trong hệ thống Intenet phi tập trung này không đơn giản như việc tải một vận dụng mới về rồi dùng đâu. Nhưng những nhà phát triển đứng đằng sau những áp dụng này tuyên bố rằng rồi nó cũng sẽ đơn giản hơn. Họ đưa ra lập luận rằng tiền mã hóa như Bitcoin được phi tụ hợp từ máy tính khắp thế giới, hay công nghệ lưu trữ blockchain cho thấy rằng một cơ sở hạ tầng bảo mật, mạnh mẽ không cần tới một trọng điểm xử lý tập kết, nó có thể phi tập kết mọi nơi.
"Chúng tôi đang xây dựng nên một mạng Internet mới, và mục đích chung cục của nó là đưa mọi người bạn biết sang thế giới mạng mới này", đồng sáng lập nên Blockstack, Ryan Shea nói.
Để một nền móng mới có thể bay muôn nơi, nó phải lôi kéo được hai loại người: nhà phát triển để xây dựng những vận dụng mới và dịch vụ mới, bên cạnh đó là người dùng. Những vận dụng, dịch vụ phi tập trung ngày nay đã đang nhắm tới cả hai nhóm khách hàng này.
Nhiều nhóm phát triển ứng dụng đang xây dựng nên những dịch vụ lưu trữ đám mây khác hơn những dịch vụ vốn có sẵn. Vị dụ, như tôi tải một tấm ảnh lên dịch vụ Storj, ảnh sẽ được chia thành từng phần, bị mã hóa và phi tập trung sang mạng lưới những chiếc máy tính vốn thuộc về những người đăng ký làm nơi lưu trữ dữ liệu, những cá nhân này sẽ được trả một số tiền mã hóa nhất thiết để trở thành một máy lưu trữ.
Nhiều dự án Internet phi tập hợp, tỉ dụ như Graphite Docs, nhắm tới việc trở thành một phiên bản tây riêng hơn của một sản phẩm đã có sẵn (Google Docs). Graphite Docs được phát triển bởi Justin Hunter, với dự định làm tiền bằng cách cung cấp một phiên bản soạn thảo văn bản bảo mật hơn. Một dự án khác có tên là OpenBazaar hoạt động như một trang buôn bán eBay phi tụ hợp. Tuần mới rồi, khi tôi ngồi lướt OpenBazaar, tôi đã thấy đủ thứ hàng được bán trên đó cho bất kỳ ai có thể trả bằng Bitcoin hoặc những loại tiền mã hóa khác.
Có những dự án được hẳn những ông lớn "chống lưng", những cá nhân chủ nghĩa đã giúp gây dựng nên đời các nhà khổng lồ công nghệ ngày nay.
Những công ty đầu tư mạo hiểm như Sequoia và Andreessen Horowitz, những công ty đã hậu thuẫn Google và Facebook, đang giao hội đầu tư vào một màng lưới lưu trữ dữ liệu phi hội tụ có tên là Filecoin, lập nên để cạnh tranh với những dịch vụ lưu trữ đám mây hiện tại. Cũng như nhiều dự án Internet phi tập kết khác, Filecoin gây quỹ bằng việc buôn một loại tiền mã hóa mà sau này sẽ được dùng để sử dụng dịch vụ của chính Filecoin.
Nhận Filecoin bằng cách cho thuê ổ đĩa - Dùng Filecoin để lưu trữ file hoặc để thanh toán - Đổi Filecoin lấy các đồng bạc ảo khác, thí dụ như Bitcoin.
ngày nay, mạng Internet phi giao hội vẫn là một nơi mà tiền mã hóa bộc lộ thế mạnh, sức ảnh hưởng đặc trưng của mình. Trên nền tảng DTube, được mệnh danh như một YouTube phi giao hội, thì những video hàng đầu vẫn là những vlogger đang chia sẻ quan điểm của mình về tình hình buôn bán Bitcoin giờ.
Video thường load rất chậm, nhưng được cái là bạn sẽ không bao giờ bị quảng cáo làm choáng ngợp. Người dùng cho thể ủng hộ tiền mã hóa cho những người làm video, và những video nức danh có thể mang về tới hàng trăm USD. Bản thân những cái video kia được lưu trữ trên hệ thống file liên hành tinh – IPFS, một hệ thống san sớt file phi tụ hội được vận hành bởi những cá nhân chủ nghĩa tình nguyện.
Không phải cái gì tự do quá cũng tốt. Có thể gỡ được video vì lý do bản quyền, nhưng cũng có cách "lách luật". Những người vận hành DTube nói rằng bản thân họ không thể "censor" được video, nội dung chỉ bị xóa nếu như người dùng bỏ rất nhiều phiếu chống. nếu hành động của cộng đồng mà không khớp với những gì các trạng sư bản quyền đưa ra, thì mọi thứ sẽ trở thành phức tạp khó lường.
Những vận dụng phi tụ tập chưa được tối ưu hóa này có chỗ đứng trong thị trường đầy những dịch vụ tụ họp của hiện tại không? Tôi đã hỏi Stavros Korokithakis, nhà phát triển phần mềm tại Hy Lạp, thì anh đáp rằng "Chắn chắn là có thể". Anh và một người bạn đang phát triển một ứng dụng phi tụ hội có tên là Hearth, đứa con lai giữa dịch vụ lưu trữ Dropbox và dịch vụ máy chủ trang web.
Korokithakis muốn giúp người dùng tạo ra một trang web đặc trưng, cá nhân như những trang web cũ của thời những năm 1990, cái thời trước khi những trang web cá nhân được hỗ trợ bởi các công ty lăng xê cai trị mạng Internet. Anh vẫn phải nhận rằng chống lại những thế lực tụ họp hiện tại kiên cố sẽ là một thử thách đồ sộ. hiện tại, lợi. lớn nhất của một áp dụng phi tập trung là khả năng chống lại việc bị kiểm duyệt.
Để tìm ra được một ứng dụng phi tụ hợp thực sự hiệu quả trên một mạng Internet phi giao hội không phải là chuyện một sớm một chiều. Tuy nhiên, thái độ của từng lớp tới sức mạnh mà các công ty công nghệ đang nắm giữ sẽ là một nhân tố quan yếu đóng góp cho sự phát triển của mạng Internet phi tụ hợp.
"hiện tại người ta đã không còn tin cẩn vào việc tụ hợp hóa mọi thứ", David Pakman, đối tác của công ty đầu tư mạo hiểm Venrock nói. "Ngày nay người ta không tin vào nhiều thứ vốn vẫn quan trọng, giờ đây ta còn không tin cả mấy công ty công nghệ nữa".
Bài viết trên được học viện quốc tế NIIT-ICT Hà Nội thu thập
Hi. I’m Designer of Blog Magic. I’m CEO/Founder of ThemeXpose. I’m Creative Art Director, Web Designer, UI/UX Designer, Interaction Designer, Industrial Designer, Web Developer, Business Enthusiast, StartUp Enthusiast, Speaker, Writer and Photographer. Inspired to make things looks better.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét